Nasza podróż po Gruzji nie trwała długo. Tym samym wiedzieliśmy, że w tak krótkim czasie możemy zobaczyć tylko kilka wybranych miejsc. Wśród nich zdecydowanie nie mogło zabraknąć Vardzi. Vardzia to skalne miasto – klasztor położone na zboczu góry Eruszeli, na południu kraju. Dlaczego warto tam pojechać? Przekonajcie się sami.

Skalne miasto powstało na przełomie XII i XIII wieku, początkowo jako twierdza dla wojska. Budowę rozpoczęto za panowania króla Jerzego III, ale to jego córka – królowa Tamar, przekształciła to miejsce w klasztor.

Cały kompleks znajduje się na wysokości 1300 m. n.p.m. Dodajmy, że jest także pięknie położony, bo nad kanionem rzeki Mtkwari. Pierwotnie stworzono tam ponad 3 tysiące różnego rodzaju pomieszczeń, na 13 poziomach. Do dziś zachowało się jedynie około 250 „pokoi”, a także poszczególne części korytarzy, tuneli i systemu wodno-kanalizacyjnego.

Trudna historia

Co spowodowało, że miasto przetrwało tylko fragmentarycznie? Największe zniszczenia pierwotnego kompleksu miały miejsce w 1283 roku podczas trzęsienia ziemi. Jego efektem było osunięcie się do rzeki prawie 2/3 skalnego miasta. Odsłonięte zostały wówczas struktury, które teraz możemy zwiedzać. Spokój w Vardzi nie trwał zbyt długo. W 1522 roku szach perski najechał na te tereny i splądrował skalne miasto. Spora część mnichów została zabita. Garstka, której udało się ocalić życie, uciekła. Dopiero po odzyskaniu niepodległości przez Gruzję, pojawiło się tutaj kilkunastu zakonników. I tak żyją w skałach do dzisiaj…

Ale warto podkreślić, że Vardzia przez wiele lat była centrum zarówno religijnym, jak i kulturowo-politycznym kraju. To tutaj błogosławiona była armia przed walkami z sułtanem, tu też była witana po odniesionym zwycięstwie. Mówi się, że Vardzia była bardzo bogata. Sporo przedmiotów w klasztorze wykonano ze złota lub srebra, a część z nich ozdobiono szlachetnymi kamieniami.

Co tam zobaczycie?

Przede wszystkim przygotujcie się na dużo chodzenia i ubierzcie wygodne buty. Często przechodzi się przez wąskie ścieżki czy tunele, czasem trzeba zejść po stromych schodach. Najpopularniejszym i chyba najlepiej zachowanym obiektem jest tutaj cerkiew Wniebowzięcia NMP. Jej wnętrza zdobią freski z XII wieku. Na lewo od wejścia do świątyni znajduje się około 150-metrowy tunel – nie omijajcie go, bo wrażenia są bardzo ciekawe.

Na terenie skalnego miasta mogło przebywać chwilami nawet 50 tysięcy osób! Dlatego nie lada problemem stało się zaopatrzenie w wodę. Dostarczano ją z odległości 3,5 kilometra, przez skalisty i trudny teren. Nie ulega wątpliwości, że cały system został bardzo sprytnie wymyślony. W praktycznie każdym pomieszczeniu widać dziurę w ziemi, w którym najprawdopodobniej przetrzymywano wodę. Dlatego też trzeba uważać, żeby za bardzo się nie zapatrzyć i nie wpaść w którąś z nich. Co prawda nie są one głębokie, ale jeśli ktoś nieumiejętnie upadnie, to skutki mogą być różne.

Wstęp na teren skalnego miasta jest tani. Jeśli odwiedzacie Vardzię w lecie, to koniecznie zabierzcie ze sobą jakieś napoje. Zwiedzanie może potrwać nawet kilka godzin. Na terenie samego kompleksu nie sprzedaje się, natomiast przed kasą ustawiono kilka niewielkich sklepików. Można też skorzystać ze źródła wody, które znajduje się obok. Wtedy najlepiej mieć przygotowaną pustą butelkę.

Gdzie śpimy?

Jeśli chodzi o nocleg, my wybraliśmy chyba najlepszą opcję – na łonie natury, tuż przy samej rzece. Ulokowaliśmy się na tyle blisko, że przejście do skalnego miasta zajęło nam około 20 minut. Nasze obozowisko rozbiliśmy obok gorącego źródła, przekształconego obecnie w mały basen. Chętni za niewielką opłatą mogli z niego skorzystać.

Vardzia to absolutne „must see” podczas podróży po Gruzji. Oprócz tego, że samo miasto ze swoimi licznymi wnękami tworzy niesamowity widok, to również z samego kompleksu rozciąga się przepiękny krajobraz na całą okolicę. A trzeba pamiętać, że tereny wokół są równie ciekawe. Największe wrażenie robi chyba zestawienie nasyconej zieleni tamtejszych pagórków z piaskowym odcieniem skał Vardzi. Jak wspomnieliśmy na początku, nie odwiedziliśmy w Gruzji wielu miejsc. Ale to co zobaczyliśmy, zdecydowanie przekonuje nas, żeby wrócić do tego kraju.