Przyszedł czas kiedy nastąpiła zmiana, która nastąpić musiała. Czyli musimy wsiąść na 4 koła. Nie jest to znak, że przestaniemy podróżować motocyklem, ale w najbliższym czasie będzie też sporo postów związanych z samochodami i 4X4. Urodziła się nam córeczka Janina i z nią będziemy  podróżować. To że zamieniliśmy nasze stare Audi na starego Jeepa pewnie już wiecie z naszych social media, gdzie opublikowaliśmy fotografie nowego nabytku. Jednak na zakupie samego samochodu się nie kończy. Trzeba go przygotować, by był w pełni sprawny i służył bez kłopotów na najbliższe kilka lat. Po usunięciu wszystkich usterek wynikających z wieku naszego Grand Cherokee, przyszła pora na konkretne przygotowanie auta do wypraw. Na tapetę pierwsze poszło zawieszenie. Tu padła decyzja by wymienić nie tylko sworznie kulowe na wzmacniane, ale też połączenia gumowo-metalowe na tuleje z poliuretanu. Właśnie w tym artykule postaram się Wam przybliżyć czym są owe zamienniki standardowej gumy.

Czym jest poliuretan

Poliuretany (w skrócie PUR) to tworzywa sztuczne z grupy polimerów. Są wynikiem połączenia poliolu z izocyjanianem, a podczas ich pozyskiwania stosowane są także substancje spieniające, stabilizatory oraz katalizatory. Co ważne, proces produkcyjny pozostawia dość szeroką swobodę w dostosowywaniu tworzywa do konkretnych potrzeb. Dość łatwo można zmienić na przykład jego elastyczność czy też odporność. I to właśnie powoduje, że poliuretan i wszystkie jego odmiany mogą być wykorzystywane w produkcji wielu rzeczy. Ponadto tworzywo to jest nie tylko niezwykle uniwersalne, ale również bezpieczne w użytkowaniu.

Może część z Was nie zdaje sobie z tego sprawy, ale z poliuretanem spotykamy się tak naprawdę na co dzień. Stosuje się go przykładowo przy produkcji kurtek, obuwia, piłek, toreb czy termosów.

Poliuretan w motoryzacji

Poliuretany szturmem zdobywają prawie każdą dziedzinę naszego życia, nic więc dziwnego, że znalazły zastosowanie również w motoryzacji. Wykorzystuje się tutaj takie właściwości jak trwałość, lekkość, łatwość aplikacji i stosunkowo niskie koszty montażu oraz zalety izolacyjne w zakresie temperatury i akustyki.

Pianki poliuretanowe znajdziemy w fotelach samochodowych (nowsze modele), są również w podłokietnikach, zagłówkach, obiciach tapicerskich, nadwoziach, oponach. Pianki świetnie tłumią wstrząsy jakim podlega jadący samochód, a skuteczna amortyzacja podnosi jakość użytkowania samochodu. Ponadto ich zastosowanie zmniejsza wagę pojazdu.Jednak poliuretan najbardziej zauważalny dla zwykłego użytkownika samochodu będzie zastosowany w zawieszeniu. Kiedy zastąpi się nim standardowe metalowo gumowe każdy kierowca wyczuje różnicę w prowadzeniu samochodu. Producenci polibuszy (taką otrzymały nazwę) oferują różne twardości, co pozwala dopasować tuleje do własnych potrzeb.

Tuleje z poliuretanu w sporcie motorowym

Już od wielu lat stosuje się poliuretany w sporcie motorowym. Są one czymś pomiędzy połączeniami typu INIBAL, a standardowym zawieszeniem. Tradycyjne gumy w wyczynowym sporcie średnio się sprawdzają ze względu na niską wytrzymałość i negatywny wpływ na prowadzenie pojazdu. Zaś  unibal to już zupełnie inna konstrukcja całego zawieszenia, która nie nadawałaby się do użytku codziennego ze względu na ogromną sztywność. Nie wystarczyłoby wymienić samych wahaczy, jednak całe podwozie samochodu musi być odpowiednio wzmocnione. Dodatkowo takie zawieszenie jest bardzo drogie i jest stosowane tylko w wyczynowym sporcie na najwyższym poziomie.

Tzw. polibusze czyli tuleje z poliuretanu wypełniają tą lukę między tymi skrajnościami. Charakteryzują się głównie stosunkowo niską ceną, wysoką wytrzymałością (w stosunku do standardowych elementów metalowo gumowych)  i przede wszystkim znacznie poprawiają trakcję pojazdu. Samochód lepiej reaguje na ruchy kierownicą, tym samym kierowca ma lepszą kontrolę nad pojazdem.

4×4 i tuleje z poliuretanu

Poliuretan świetnie sprawdza się w samochodach z większym skokiem zawieszenia, czyli we wszelkiego rodzaju terenówkach. Pojazdy 4X4 mają zawieszenie nie tylko z większym prześwitem, ale też potrafią lepiej dopasowywać się do nierówności podłoża, aby koła nie traciły przyczepności. Typowe tuleje metalowo gumowe są zwykle trwale połączone ze sobą (zwulkanizowane), Więc cały zakres pracy jest ograniczony tym jak mocno naciągnie się guma. Im częściej będą osiągane odkształcenia, tym szybciej tulej się zużyje. To tyczy się oczywiście wszystkich pojazdów.

Tuleje z poliuretanu już się nie zerwą, ponieważ połączenie z metalem jest nie trwałe, a ślizgowe. Elementy metalowe swobodnie obracają się wewnątrz tulei z poliuretanu, a sam poliuretan obraca się w tulei z metalu. Ważne, by te połączenia były dobrze nasmarowane podczas montażu, bo będą po prostu skrzypieć. Zaleca się stosować takie rozwiązanie szczególnie w samochodach o powiększonym skoku zawieszenia.

Tuleje poliuretanu – jak to zrobić?

W Polsce jest już kilka firm oferujących nie tylko same elementy, ale również montaż i regenerację elementów zawieszenia polegającej na wymianie zużytych gum na polibusze z poliuretanu. Do naszego Jeep’a zastosowaliśmy polibusze z firmy Elast-Pol z Olkusza. Ze względu na to, że zamierzamy tym samochodem trochę podróżować, więc postanowiliśmy całe zawieszenie oraz wiele innych podzespołów odnowić. Tym samym zamówiliśmy cały komplet używanych wahaczy, które zostały skrupulatnie zregenerowane. Piaskowanie, zabezpieczenie przed korozją oraz nałożenie warstwy lakieru chroniącego przed odpryskami farby np. przez uderzające kamienie czy nieprzyjazne warunki atmosferyczne.

Na koniec zostały wprasowane tuleje z poliuretanu, a w przednich wahaczach oczywiście nowe sworznie kulowe. Wybraliśmy kolor czerwony, czyli twardość gumy. U innych producentów kolory mogą się różnić w związku z tym warto dokładnie zapoznać się ze specyfikacją techniczną.  Producent dodaje do zestawu spore ilości smaru silikonowego, jednak postanowiliśmy wszystko składać na smar miedziany, który ma jeszcze lepsze właściwości.   Takie zawieszenie jest gotowe do montażu w samochodzie.

Kilka słów o producencie i produkcie

Na stronie Elast-Pol można znaleźć wiele informacji o samym poliuretanie, jak i produktach, stosowaniu i montażu. Z producentem Elast-pol jest świetny kontakt zarówno drogą elektroniczną, jaki przez telefon. Zamówienie zrealizowano bardzo szybko. Dosłownie kurier przyniósł paczkę kolejnego dnia od zamówienia.
Jako mechanik miałem już wcześniej styczność z polibuszami dlatego zakupione polibusze wykonane są bardzo dobrze. Nie było żadnych problemów z montażem, wszystko pasowało jak ulał. Samochód wyraźnie zyskał lepszą kontrolę w prowadzeniu, mimo że oryginalne elementy nie były wyraźnie zużyte.