Swoją przygodę po województwie opolskim zaczniemy tradycyjnie, bo w jego stolicy. Tutaj jest serce regionu, tutaj wszystko się zaczyna i tutaj dzieje się najwięcej. Pamiętajmy, że Opole to nie tylko piękny Rynek i amfiteatr ze słynnym festiwalem piosenki. Kryje się tu mnóstwo ciekawych miejsc i zakątków… Ale najpierw przeczytajcie jak to wszystko się zaczęło.

Trochę historii

Legenda mówi, że podczas polowania pewien władca plemienny oddalił się od swoich towarzyszy i zabłądził. Po kilku dniach błąkania się po lesie natrafił na polanę z chatami wieśniaków. Z radości krzyknął wówczas: „O! Pole”. I tak wybudowano gród o nazwie Opole…

Prawda jest jednak trochę bardziej prozaiczna. W średniowieczu „opole” oznaczało teren, na którym zamieszkiwała ludność wspólnie użytkująca pole oraz pastwiska i razem broniąca się przed wrogiem.

Teren dzisiejszego Opola sprzyjał osiedlaniu się. Duży wpływ na to miała rzeka Odra, a powstałe na jej lewobrzeżnej stronie bagna mogły skutecznie chronić mieszkańców przed atakami. Ponadto na tym terenie krzyżowały się szlaki handlowe (szlak bursztynowy, trasa z Kijowa do Wrocławia).

Na początku XIII wieku Opole zyskało prawa miejskie, w roku 1283 stało się stolicą księstwa. Po śmierci ostatniego z Piastów Śląskich, Opole trafiło pod panowanie Habsburgów, a 200 lat późnej – Prus. Przez lata miasto słynęło z przemysłu cementowego, prężnie rozwijał się też transport kolejowy i wodny.

Na początku XX wieku Opole było już miastem silnym gospodarczo. Posiadało swój port rzeczny (Zakrzów), gazownię i nowoczesną sieć wodociągową. Dość późno, bo w 1906 r. ruszyła budowa elektrowni. Okres międzywojenny oraz I i II wojny światowej, to czas regresu. W 1945 r. zniszczeniu uległo ok. 900 budynków, spora część zakładów przemysłowych i wszystkie mosty. Po wojnie Opole przypadło w udziale Polsce. Rozpoczęła się odbudowa miasta i zasiedlanie. Dzięki temu mieszały się tu wpływy różnych kultur: polskiej, niemieckiej, kresowej oraz czeskiej. I to między innymi temu dzisiejsze Opole zawdzięcza swoje niepowtarzalne tradycje.

Trasa piesza po Opolu

Przygotowaliśmy dla Was (tym razem) pieszą trasę po najważniejszych atrakcjach Opola. Piesza dlatego, że wszystkie punkty są oddalone od siebie w niewielkim stopniu. I też dbamy o Waszą kondycję 😉 Jest to przegląd kierowany głównie dla osób, które przyjechały do Opola na 1-2 dni. Ale nie tylko. Jesteśmy przekonani, że nawet Opolanie dowiedzą się tu czegoś nowego na temat miejsc, które mijają na co dzień, w drodze do pracy czy szkoły.. My sami byliśmy czasem zaskoczeni…

Kościół św. Sebastiana (plac św. Sebastiana)

Maleńka budowla, można powiedzieć, że wręcz schowana pomiędzy sąsiednimi kamienicami. Jednak wiąże się z nią ciekawa historia. W miejscu tym niegdyś stała karczma. Przybył do niej wędrowiec, który jak się później okazało przywlókł do miasta dżumę. Była to pierwsza ofiara epidemii. Po pokonaniu „czarnej zarazy” w mieście, przybytek spalono, a w jego miejscu postawiono kościółek. Z kolei inna legenda głosi, że dżumę przetrwali tylko ci, którzy schronili się w karczmie.

W każdą niedzielę, w kościele św. Sebastiana odprawiana jest msza w formie nadzwyczajnej rytu rzymskiego.

Katedra Podwyższenia św. Krzyża (u. Katedralna 2)

Początkowo drewniany kościół, według podań powstał w 1005 roku. Jego nazwa wywodzi się od relikwii Świętego Krzyża, należących do św. Emeryka, a następnie do biskupa wrocławskiego, który podarował je opolskiej świątyni. W katedrze podziwiać można obraz Matki Boskiej Opolskiej powstały w XV wieku na lipowej desce oraz grób ostatniego Piasta Śląskiego – Jana III Dobrego, który został odkryty przypadkiem, przez proboszcza parafii. Warto również zwrócić uwagę na spiżowe drzwi, przedstawiające dzieje zbawienia i najważniejsze wydarzenia z historii Śląska Opolskiego.

Mury obronne (ul. Kolegiacka)

Wybudowane w średniowieczu mury obronne okalały teren dzisiejszego Starego Miasta. Dla wzmocnienia funkcji obronnych w ich skład wchodziły także baszty, a do celów komunikacyjnych wybudowano 5 bram (przy nich najczęściej powstawały gospody). Obecnie mury można zobaczyć jedynie we fragmentach, ten najokazalszy znajduje się tuż przy katedrze. Przylega do niego baszta Barbary, w której swego czasu istniało więzienie dla kleryków.

Oprócz niewątpliwego znaczenia historycznego, jest to także ciekawy punkt widokowy. Z jednej strony na Odrę, z drugiej na katedrę.

Rynek i ratusz

Poruszamy się teraz po najstarszych ulicach miasta. Od murów obronnych idziemy na opolski rynek ulicą Szpitalną, na której mieści się między innymi dawna synagoga – dziś budynek należący Telewizji Polskiej. W środku został on przystosowany do potrzeb użytkowników, jednak z zewnątrz wciąż widać elementy charakterystyczne dla budownictwa sakralnego.

Początkowo opolski Rynek miał zabudowę drewnianą, jednak ze względu na liczne pożary, od XIV wieku zaczęto budować murowane kamienice. Z kolei obecny ratusz był niegdyś domem kupieckim. Z 60-metrowej wieży ratuszowej, wzorowanej na florenckim pałacu Vecchio, codziennie o godzinie 12 wykonywany jest hejnał Opola.

Pomiędzy ratuszem a kamieniczkami po wschodniej stronie Rynku znajduje się Aleja Gwiazd Polskiej Piosenki. Swoje gwiazdy mają tam tacy twórcy jak Czesław Niemen, Maryla Rodowicz, Anna German, zespół Perfect czy Dżem. Nowością na opolskim Rynku są stoiska z regionalnymi pamiątkami.

Rynek to także dobre miejsce na mały przystanek i skorzystanie z usług gastronomicznych opolskich restauracji. Polecamy zwłaszcza Kubryk – Tawernę Podróżników (od strony Kościoła Franciszkanów), do którego sami regularnie zaglądamy. Miłośnicy śląskiej kuchni zasmakują się zwłaszcza w roladzie z kluskami i czerwoną kapustą. W lokalu tym regularnie odbywają się spotkania z podróżnikami.

Kościół św. Trójcy (pl. Wolności 2)

Jest to kościół należący do Franciszkanów. Łączy w sobie elementy gotyckie, renesansowe i barokowe. Uwagę przykuwa zwłaszcza bogato zdobiony ołtarz z obrazem nawiązującym do nazwy świątyni. Jednak świątynia słynie z tego, że w jej podziemiach pochowano Piastów Opolskich, w tym wnuczkę Władysława Łokietka – Elżbietę. Co ciekawe, podczas powodzi w 1997 roku podziemia zostały zalane i od tej pory szczątki zmarłych są pomieszane. W krypcie grobowej zachowało się też jedno z najstarszych malowideł ściennych na Śląsku: XIV wieczna scena ukrzyżowania Jezusa.

W świątyni znajduje się kilka kaplic. Ta najpopularniejsza to kaplica św. Anny, gdzie mieszczą się rzeźbione nagrobki książąt opolskich. Warto także zwrócić uwagę na przepiękne sklepienie gwiaździste, pośrodku którego umieszczono herb księstwa opolsko-raciborskiego. Kaplica łączy kościół z klasztorem Franciszkanów. Zakon co roku we wrześniu organizuje tzw. Jarmark Franciszkański, na którym można kupić lokalne produkty.

Jeśli chcecie poznać wszystkie sekrety kościoła, warto umówić się w klasztorze kilka dni wcześniej przed planowanym zwiedzaniem.

Muzeum Śląska Opolskiego i Kamienica Czynszowa (ul. św. Wojciecha 13 i 9)

Muzea bywają nudne, fakt. Jednak opolskie muzeum, jest przykładem tego jak powinien wyglądać tego typu obiekt. Śmiało możecie pojawić się ze swoimi pociechami, bo obok wiekowych eksponatów ulokowano tam różne interaktywne plansze. Dzięki wystawom stałym możemy poznać historię osadnictwa na Opolszczyźnie. Oprócz tego są też ekspozycje czasowe, dlatego do muzeum warto zaglądać co jakiś czas. Ponadto ulokowano tam obrazy takich artystów jak Jan Matejko, Juliusz Kossak i Stanisław Wyspiański. Ciekawa jest też wystawa porcelany wytworzonej w województwie opolskim.

Odrębną częścią opolskiego muzeum jest Kamienica Czynszowa. Ten niepozorny, bardzo wąski budynek (i niestety obecnie nieco zakryty przez ogródek lokalu gastronomicznego mieszczącego się obok) w swych wnętrzach kryje całkiem interesujące smaczki. Każde mieszkanie w kamienicy przedstawia inny okres, zaczynając od 1890 roku, a kończąc na latach 60-tych XX wieku. Pokoje na samej górze z pewnością niektórym przypomną mieszkania ich dziadków.

Choć muzeum ma swe niewątpliwe walory, to z pewnością sporą zachętą będzie też fakt, że w soboty wstęp tam jest bezpłatny.

Kościół Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha (pl. Kopernika 12)

Świątynia położona jest na najwyższym wzniesieniu w okolicy, stąd jej potoczna nazwa „kościół na górce”. Jej powstanie wiąże się z legendą św. Wojciecha, który miał w tym miejscu głosić kazania. Kościół od swojego powstania należał do Dominikanów, jednak na przestrzeni lat miał wielu właścicieli, przetrwał też 2 pożary i najazd szwedzki. Obecnie słynie głównie z przepięknych barokowych rzeźb (św. Jana Chryzostoma, św. Bazylego)

Obok świątyni wybudowano studnię. Jest to pamiątka źródełka, z którego wodę do chrztu miał czerpać św. Wojciech. Studnia miała niespotykanie czystą wodę, stąd zaczęły krążyć opinie, że posiada magiczną moc. Początkowo była lekarstwem na trądzik, ale z czasem zaczęto jej przypisywać inne właściwości takie jak hamowanie stanów depresyjnych czy wzmacnianie wierności małżeńskiej.

Przy „kościele na górce” ze względów praktycznych przerwiemy nasze wirtualne zwiedzenie Opola. Ale na krótko – za tydzień ukaże się kolejna część – będzie między innymi o tym kim był śląski Kopciuszek, skąd najlepiej oglądać panoramę miasta i co przedstawia najsłynniejsza fontanna w Opolu.